دانلود مقاله عمران پوکه لیکا

امروزه دانه‌هاى سبك خاك رس منبسط شده در بيش از 30 كشور جهان با نامهاى تجارى گوناگون توليد و عرضه مى شوند. در اروپا و آمريكا اين دانه‌ها را با عناوينى نظير لايتگ، ليكا، آگلايت و آرژكس مى شناسند. اين دانه‌ها به طور مشابه در ايران با نام ليكا توليد مى شوند.

دانه خاك رس منبسط شده سبك Light Expanded Clay Aggregate LECA
ويژگى‌هاى اين دانه‌ها باعث شده است تا در طيف وسيعى از كارهاى عمرانى و صنعتى به كار روند. در اين نگاشت برخى مسائل اساسى در مورد توليد و مصرف ليكا بررسى مى گردد.

1)ليكا چيست؟يكى از روشهاى تهيه دانه‌هاى سبك استفاده از كوره گردان است. وقتى برخى از انواع رس با دانه‌هايى به ريزى صفر تا دو ميكرون در دماى بالاتر از 1000 درجه سانتى گراد در اين كوره‌ها حرارت مى بينند، گازهاى ايجاد شده در داخل آنها منبسط مى شوند و هزاران سلول هواى ريز تشكيل مى دهند. با سرد شدن مصالح، اين سلولها باقى مى مانند و سطح آنها سخت مى شود.

مهم ترين ويژگى‌هاى ليكا عبارتند از : وزن كم، عايق حرارت، عايق صوت، بازدارنده نفوذ رطوبت، مقاومت در برابر يخ زدگى، تراكم ناپذيرى تحت فشار ثابت و دائمى، فسادناپذيرى، مقاوت در برابر آتش و PH نزديك به نرمال.  وزن كم اين دانه‌ها و در نتيجه هزينه حمل پائين آن باعث شده است تا از ليكا در پر كردن فضاهاى خالى استفاده شود. در كاربردهاى خاص نظير زير سازى ساختمان و تسطيح و شيب بندى بام، خواص عايق حرارتى و دوام ليكا مشخصات فنى مناسبى براى آن فراهم مى كند. در راهسازى نيز از تراكم ناپذيرى ليكا براى كنترل نشست پلاستيك بسترهاى سست استفاده مى شود. همچنين جذب آب مناسب ، تخلخل و دوام ليكا آن را براى كشاورزى بدون خاك مناسب ساخته است. همين خواص باعث شده است تا در تصفيه فاضلابهاى خانگى از فيلترهاى ساخته شده از ليكا استفاده شود.

جدول كاربردهاى ليكا بر حسب اندازه دانه‌ها

كاربرد

اندازه

عايق سازى كف، حذف، عايق سازى پى، پركننده سبك، توليد بلوك كف، تسطيح بام، زير سازى ساختمان، زهكشى ابنيه

10-20 mm  ليكاى درشت)بادامى

توليد بتن سبك ليكا، توليد بلوك، دال و اجزاى ساختمانى، زيرسازى ساختمان

3-10 mm ليكاى متوسط)نخودى

توليد بلوك، دال و اجزاى ساختمانى توليد بتن سبك، توليد اندود و ملات ليكا

ويژگيهاى بتن ليكا

خواص ليكا باعث شده است تا بتن سبك ليكا كاربردهاى فراوانى داشته باشد. مهم ترين ويژگى‌هاى بتن ليكا عبارتند از:وزن كم، سهولت حمل و نقل، بهره ورى بالا هنگام اجرا، سطح مناسب براى اندود كارى، مقاومت و باربرى، عايق حرارت، مقاومت در برابر آتش، عايق صدا ،‌مقاومت در برابر يخ زدگى، بازدارندگى در برابر نفوذ رطوبت و دوام در برابر مواد آهكى.

متناسب با وزن و مقاومت مورد نظر از بتن سبك ليكا به عنوان پر كننده ، عايق و يا باربر استفاده مى شود. بتن ليكا مى تواند در جا ريخته شود و يا بصورت بلوك، اجزاى ساختمانى وساير قطعات پيش ساخته بكار رود. در هر مورد متناسب با كاربرد و روش اجرا از دانه بندى‌هاى مناسب ليكا استفاده مى شود.

بتن‌هاى پر كننده و عايق اغلب در پى سازى و زير سازى ساختمان، شيب بندى كف و بام، بلوك‌ها يا اجزاى ديوارهاى جدا كننده و محيطى غيرباربر به كار مى روند.

در حالى كه از بتن‌هاى سبك سازه اى – كه البته عايق نيز خواهند بود- در ساخت اجزاى مقاوم نظير بلوك‌هاى باربر، پانل‌هاى ديوارى و سقفى مسلح و نيز اسكلت بتن مسلح ساختمانها استفاده مى شود. قابل توجه است كه به دليل الزامات مقاومت و دانه بندى ، تنها با استفاده از دانه‌هاى ليكا مى توان در ايران بتن سبك سازه اى ساخت. 

از آنجا كه گياهان داراى جابجايى فيزيكى نيستند، بيش از ساير موجودات به مكان زندگى و تغييرات محيطى وابسته‌اند . رشد جمعيت و به تبع آن رشد توليد مسكن از يك سو و استفاده نابهنجار از مراتع و جنگل‌ها و فرسايش خاك و عوامل مشابه ديگر از سوى ديگر موجب كاهش فضاى سبز مى گردد.

در همين راستانياز به احداث باغچه‌ها و گسترش گلخانه‌ها و ايجاد فضاى سبز در بخش‌هاى درونى و بيرونى ساختمان بيش از پيش احساس مى گردد. گسترش اين روش‌ها نياز به محيط رشدى دارد كه نگهدارنده گياه باشد، آلوده كننده محيط زيست و مضر براى گياه نباشد، از لحاظ وزنى سبك و از لحاظ اقتصادى با صرفه باشد. ليكا پاسخى به اين نيازها است.

 نياز گياهان براى رشد 

آب

قسمت اعظم آبى كه جذب گياه مى شود بصورت تعرق دفع و سبب تنظيم دماى درونى گياه مى گردد. هرگونه نوسانات آبى اعم از كم يا پر آبى براى گياه مضر است و لازم است مقدار آب را از طريق آبيارى سامان يافته تنظيم كرد.

مواد غذايى

كودهاى شيميايى به تناسب نوع گياه عناصر مورد نياز گياه را تأمين مى كنند.

نور و دما

نور از عوامل مهم سوخت و ساز براى گياهان است – دماى مجاز براى گل و گياه بر حسب نوع اقليمي بين 8 تا 30 درجه سانتى گراد متغيير است

خاك

از عوامل بسيارمهم براى گل وگياه است. در عين حال كاربرد خاك مشكلاتى مانند وزن سنگين، فرسايش به مرور زمان، پوشش آسفالت روى خاك و به تبع آن ممانعت از انجام تبادلات گاز و نفوذ آب را به همراه دارد. استفاده از خاك رس نيز در گلدان از يك طرف سطح خاك را غير قابل نفوذ مى نمايد و از جانب ديگر زهكشى به خوبى صورت نمى گيرد.

مزاياى ليكا 

 برخى از ويژگيهاى ليكا كه كاربرد آن را در كشاورزى مناسب مى سازد به شرح زير است :
داراى تخلخل زياد و به علت هواى موجود در داخل و بين دانه‌ها سبك و حمل و نقل گلدان‌ها آسان و در موارد كاشت در پشت بام يا تراس‌ها فشار وارده كم است.

به دليل ثبات ساختارى غير قابل فشردگى است.

به علت فرآورى در دما ى بالا عارى از هرگونه آفت و بيمارى است. خاك‌ها ى معمولي نياز به ضدعفونى كردن و سمپاشى در سطح وسيع دارند و داراى هزينه بالايى هستند.

داراى نفوذپذيرى زياد و قابليت بالاى نگهدارى آب است . به مرور زمان نيز تحت اثر آبيارى و جذب املاح حاصلخيز تر مى شود.

نمونه‌هاى كاربرد ليكا در كشاورزى

درختكارى كنار خيابان‌ها و معابر

برخى از ضوابط مهم درختكارى به منظور بهينه كردن درختان در مناطق شهرى به شرح زير است:
استفاده از خاك زيرين با ساختار مقاوم براى جلوگيرى از كوبش پيش بينى حفاظ مقاوم به مقدار كافى حفظ تعادل

هوا-آب در خاك نهال گل و گياه 

انتخاب نهال تنها تابع زيبايى نيست كه عوامل تكنيكى نيز مى بايست در نظر گرفته شود.
ريشه زايى – از انتخاب نهال‌ها با ريشه‌هاى عمودى و يا ريشه‌هاى با نفوذ در عمق زياد مى بايست پرهيز كرد.
مناطق اقليمى – نوع نهال براى كاشت ميبايست برحسب آب و هواى اقليمى انتخاب گردد.
گلكارى در تراس و پشت بام – در نظر گرفتن ارتفاع پوششى ليكا برحسب كم يا زياد بودن وسعت سطح كاشت
چمن و پارك‌ها در اين گونه مكان‌ها بر اثر رفت و آمد زياد، فاصله بين ذرات خاك به تدريج كم و خاك فشرده مى شود. در اثر فشردگى خاك، گياهان به علت كمبود هوا و نفوذ كم آب آسيب پذير مى شوند.
روش استفاده از ليكا در اين نوع زمين‌ها بدين ترتيب است كه در قشر زيرين از دانه‌هاى ليكا به قطر 10تا16ميلى متر و ضخامت 10 سانتى متر به عنوان لايه زهكش استفاده مىشود. پس از آن مخلوطى  از خاك باغچه و دانه‌هاى ريز ليكا تا قطر 6ميلى متر و به ترتيب با نسبت 3به1استفاده مىشود.

نتايج آزمايش‌ها نشان مى دهد كه اين حالت بهترين تركيب از از لحاظ رشد ريشه و دوام آن مىباشد و نفوذ آب در چنين تركيبى بيشترين مقدار ممكن است

کاربرد ليکا در راه سازي

دانه‌هاى ليكا كه وزن فضايى آن در طيف دانه بندى از 0 تا 25 ميلى متر بين 300 تا 600 كيلومتر بر متر مكعب است و همچنين به دليل هدايت حرارتى كم در حد W/M/C   0/17 و خاصيت زهكشى بالا ، كاربردهاى مفيدى در امور راهسازى دارد .

وزن فضايى كم

كنترل نشست

 در خاك‌هاي رسوبى ضعيف و تراكم ناپذير ، بار خاكريزى يكى از عوامل مهم تحكيم و نشست خاك است. ميزان نشست به تناسب ارتفاع خاكريزى و خواص تحكيم پذيرى خاك ميتواند در هموارى ، عملكرد و دوام راه بطور جدى مشكل آفرين باشد. علاوه بر بار ناشي از خاكريزى ، پركردن ترانشه‌ها و كاهش سفره‌هاى آب زيرزمينى نيز مى تواند موجب نشست خاك بستر راه گردد.

استفاده از ليكا به دليل وزن فضايى كم از يك طرف باعث سبك شدن خاكريز جاده و به دليل حجم فضايى بيشتراز خاك از جانب ديگر موجب كاهش تراكم و نتيجتأ عامل مهمى در كنترل نشست و تحكيم خاكريز به شمار مى رود. بار وارده بر زير اساس ناشى از پركردن ترانشه‌ها و كاهش سطح آب زيرزمينى موجب نشست غير يكنواخت مى گردد كه با كاربرد ليكا ميتوان اين نشست را به مقدار زيادى كاهش داد .

پايدارى خاكريزها

بار وارده به زير اساس باعث گسيختگى لايه‌هاى خاك و خرابى خاك ريزى روى خاك‌هاى ضعيف گردد. بار خاكريزى  روى بستر راه را مى توان با استفاده از ليكا كاهش داد تا پايدارى خاك تأمين گردد.

عايقكارى يخبندان

كاهش آسيب يخ زدگى

يخ زدگى زير اساس در اثر نا همگونى زير اساس، سنگ‌ها و نقاط بالاى عمق نفوذ يخبندان در سنگ و نيز در اثر جريان آب در زير اساس روي مى دهد.در زمان ذوب يخ‌ها، آب حاصل از ذوب يخ با خاصيت نفوذپذيرى باعث كاهش ظرفيت باربرى زير اساس و لايه‌هاى جسم راه مى گردد. با عايق كارى جسم راه با ليكا ، اثرات يخ زدگى جاده و آسيب‌هاى ناشى از آن و نيز كاهش ظرفيت باربرى در اثر ذوب يخ از بين مى رود. عايق ليكا در لايه‌هاى جسم راه قرار مى گيرد و مقاومت آنها را در برابر يخ بندان به دليل ظرفيت عايق حرارتى بالاتر نسبت به دانه‌هاى سنگى ، افزايش مى دهد.

تسطيح تورم يخبندان

با پوشش عريض ترى از يك لايه ليكا با ضخامت كمتر به عنوان بخشى از روسازى مى توان از تغييرات طبيعى موثر كه موجب تورم طولى و عرضى ناشى از يخبندان مى گردد جلوگيرى نمود.

كاربرد ليكا به عنوان زهكش

با استفاده از ليكا و انجام زهكشى موثر لايه‌هاى روسازى مى توان از افت باربرى آن در اثر ورود آب جلوگيرى شود و ظرفيت باربرى مطلوبى را در طول  عمر راه تامين شود.

به دليل خواص مطلوب انتقال آب، ليكا به عنوان مصالح پركننده و هدايت كننده آب در كانال‌هاى زهكش مورد استفاده قرار مى گيرد.

به هدايت مستقيم جريان آب زيرزمينى توسط يك لايه ليكا با شيب ملايم به كنار جاده، خسارت يخبندان و افت ظرفيت باربرى جاده حذف مى گردد.

نتيجه گيرى

با توجه به ويژگيهاى ليكا و از آن جمله وزن فضايى كم، زهكشى، عايق بودن، موئينگى كم، دوام، مقاومت در برابر تغيير شكل و ظرفيت باربرى كافى ، كاهش رانش ديوارهاى حايل پل‌ها و شيروانى‌ها همراه با اجراى صحيح مى توان بسيارى از مشكلات راه سازى را حل و ايمنى و دوام آن را تضمين شود.

ليکا در شيب بندي

ليكا دانه‌هاى مدور و سبك رس منبسط شده ايست كه در كوره‌هاى گردان و در حرارت بالاى 1100درجه سانتى گراد در يكى از مدرن ترين واحدهاى صنعتى ايران توليد مى شود. ليكا فى الواقع پوكه ايست صنعتى و داراى كاربردهاى وسيع در ساختمان و كشاورزى ويژگيهاى پوكه صنعتى ليكا

دانه‌هاى ليكا بشكل تقريبأ مدور و با سطحى زبر و ناهموار است. قشر ميكروسكپى  خارجى آن قهوه اى و داحل دانه‌ها بشكل بافت سلولى و برنگ سياه است

دانه‌هاى توليدى كارخانه در اندازه‌هاى متفاوت و كلأ در چهار نوع دانه بندى (20-10, 10-3, 3-0) ميلى متر و مخلوط(20-0) عرضه مى گردد.

وزن فضايى دانه‌هاى خشك ليكا بصورت فله و براى دانه بندى 20-10ميلى متر حدود 300كيلوگرم در متر مكعب است، اين سبكى بعلت هواى موجود بين و داخل دانه‌هاست كه بر حسب دانه بنديها بين 73تا88درصد فضاى كل را اشغال مى كند.

ويژگيهاى مهم دانه‌هاى ليكا بشرح زير است:

• - فوق العاده سبك است .

• - غير قابل احتراق و فسادناپذير است.

• - بهترين عايق حرارتى است كه تعادل گرما و سرما را در فصول مختلف در داخل ساختمان برقرار مى كند.

• - عايق فوق العاده مناسبى براى صدا است.

• - بهترين ماده شناخته شده براى جلوگيرى ار نفوذ رطوبت است.

• - مقاومت بسيار عالى در مقابل يخ زدگى.

• - در مقابل فشار مكانيكى دائمى فشرده نمى شود و نسبت درصد هواى موجود ثابت مى ماند.

• - ضريب انتقال حرارتى دانه‌هاى ليكا بصورت فله بر حسب دانه بنديها بين 10/0تا 34/0متغير است.

براى شيب بندى كف و پشت بام: پوكه صنعتى ليكا بهترين مصالح ساختمانى براى پوشش كف و سقف پشت بام است. كاربرد انجام پذير بوده و طريقه مصرف آن كاملأ براى معماران و مهندسين شناخته آن بسادگى شده است . لايه ليكا كه بضخامت حدود 10تا15سانتى متر بكار گرفته مى شود بدو طريق سفت مى گردد:

در حالت كارهاى بزرگ 
خست دانه‌ها با پاشيدن آب خيس و سپس بصورت آزاد و يا در داخل بتونير با سيمان مخلوط مى شود. عيار مخلوط بازاى يكصد كيلوگرم ليكا حدود 16كيلوگرم سيمان است.
به اين مخلوط آنقدر آب اضافه مى كنند تا رنگ آن بصورت حاكسترى تند و شفاف در بيايد.

تعداد صفحات:33

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن در این صفحه درج شده (به طور نمونه) و ممکن است به دلیل انتقال به صفحه وب بعضی کلمات و جداول و اشکال پراکنده شده یا در صفحه قرار نگرفته باشد که در فایل دانلودی متن کامل و بدون پراکندگی با فرمت ورد wordکه قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.